«رابرت مَپِلتورپ» (Robert Mapplethorpe) یکی از عکاسان سرشناس آمریکایی است، که در آثارش طبیعت شهوانی را بهتصویر میکشد. مپلتورپ بیشتر بهخاطر تابو شکنی در هنر عکاسی مشهور است. سوژههای او شامل پرترههای اشخاص مهم، عکاسی از مدل برهنهٔ مردان و تصاویر ثبت شده از گلها است. زندگی این عکاس سرشناس آمریکایی، فرازونشیبهای فراوانی داشته است. در این مطلب 8 مرحلهٔ کلیدی و مهم زندگی مپلتورپ را تا لحظهٔ مرگ زیر ذرهبین برده و در خلال آن، با آثار این عکاس و تاثیراتش در پیشرفت هنر عکاسی آشنا میشویم.
سال 1946 – تولد و سالهای اولیهی زندگی رابرت مپلتورپ
رابرت مپلتورپ در سال 1946 در «فلورال پارک» نیویورک متولد شد. او سومین فرزند یک خانوادهٔ بسیار مذهبی با اصالت ایرلندی بود. او در سال 1963 با حضور در موسسهٔ پرات، طراحی، نقاشی و مجسمهسازی را آموخت. سپس به بوستون نقل مکان کرد و بهطورکلی روابطش با خانواده را قطع کرد. رابرت جوان میخواست تربیت خودساختهای را تجربه کند که با معیارهای زندگی خانوادگیاش متفاوت بود.
سال 1967- ملاقات با پتی اسمیت
رابرت مپلتورپ در سال 1967 در نیویورک زندگی میکرد. او یک جذابیت مادامالعمر را در خوانندهای به نام «پتی اسمیت» (Patti Smith) یافت و شیفتهٔ او شد. خوانندهای که به یکی از چهرههای تأثیرگذار در صحنه پاپ-پانک نیویورک تبدیل شده بود. آشنایی آنها با یکدیگر، سرآغاز عشقی مثالزدنی بود. با هم در هتل چلسی زندگی میکردند و در کلوپ افسانهای CBGB که خانهٔ راک زیرزمینی نیویورک بود، رفتوآمد میکردند. بااینحال، زندگی فقیرانه و تمایلات جنسی کنترل نشدهٔ رابرت، ادامهٔ این رابطه را دشوار کرده بود.
زمانی که مپلتورپ خود را بهعنوان همجنسگرا معرفی کرد، این زوج عاشقانه از هم جدا شدند. اما پتی تا زمان مرگش دوست صمیمی و بامعرفت رابرت باقی ماند. پتی مدتها پس از مرگ رابرت، از او الهام گرفت و کتاب The Coral Sea و آلبومی به همین نام را منتشر و به مپلتورپ تقدیم کرد.
سال 1970 – روی آوردن به عکاسی
سال 1970 نقطهٔ عطفی در زندگی حرفهای رابرت مپلتورپ بود؛ زمانی که اشتیاق او به عکاسی آغاز شد. او پس از قرضگرفتن یک دوربین پولاروید از دوستش، شروع به گرفتن عکسهایی کرد که عمدتاً پرترههای پتی اسمیت بود. سه سال بعد، این عکسها در گالری نور به نمایش گذاشته شد و زندگی او را در مسیر جدیدی قرار داد. کمی بعد عاشق مجموعهای از عکسهای برهنهی آلفرد اشتیگلیتس شد که منبع الهام آثار بعدی مپلتورپ بود. در همان سال، بهلطف حمایت دوست و تهیهکنندهاش «جان مککندری» کمک هزینهای دریافت کرد که زندگی حرفهای او را دچار تحول کرد. حالا رابرت میتوانست بدون صرف هزینه، دسترسی نامحدودی به فیلمهای پولاروید داشته باشد.
اواخر دهه 1970 – کاوش در فرهنگ کوییر نیویورک
در اواخر دههٔ 1970، مپلتورپ که علاقهی فزایندهای به خلق صحنههای عجیبوغریب داشت، هنر «سادو-مازوخیسم» که آن روزها در نیویورک مورد توجه عموم قرار گرفته بود را نشانه گرفت. او شروع به عکاسی از ستارههای راک و کلوپهای جنسی زیرزمینی کرد. عکسهای او در این دوره، تصاویری از کلوبهای زیرزمینی دهههای 70 و 80 نیویورک بود. مکانها و محافلی که اکثر پاتوقهای همیشگی رابرت بود. این مجموعه از آثار او عمیقا با زمینههای اجتماعی و فرهنگی خاص آن دوره در آمریکا گره خورده بود.
سال 1977- جدالی که باعث معروفیت مپلتورپ شد
سبک هنری و ماهیت تحریکآمیز و شهوانی این عکاس پُرحاشیه، واکنشهای فراوانی را در پی داشت. آثار او مفتضحانه خوانده میشد و در محافل هنری، با محافظهکاری از نام او یاد میشد. بااینحال آثار بیپرده و جدال و ایستادگی او برای بیان عقایدش، مپلتورپ را به شهرت فراوانی رساند. او در سال 1977 با چند اثر اروتیک در نمایشگاه بینالمللی «documenta 6» در شهر کاسل آلمان شرکت کرد و پس از آن در جهان هنر به رسمیت شناخته شد. در سال 1978 گالری رابرت میلر به فروشندهٔ انحصاری آثار او تبدیل شد.
«لوئیس سیرکین» (H. LOUIS SIRKIN) در کتاب «Cincinnati’s famous case tussled with the photographer’s work» در مورد جنجالهای رایج در محافل ادبی آن زمان میگوید:
من از مپلتورپ در محاکمهای که مرز بین هنر و زشتی را ترسیم کرد، دفاع کردم.
سال 1980 – ملاقات با لیزا لیون
در سال 1980 او با دومین الههٔ خود، «لیزا لیون» (Lisa Lyon) آشنا شد. لیزا علاوه بر خوانندگی، قهرمان بدنسازی هم بود. اما مپلتورپ با ثبت بیش از 150 عکس پرتره و برهنه از لیزا، او را به یکی از مشهورترین مدلهای زمان خود تبدیل کرد. لیزا همچنین در چندین پروژهٔ دیگر از جمله یک کتاب عکاسی به نام «Lady: Lisa Lyon» با او همکاری کرد.
دههی 1980 – اتخاذ یک جهتگیری منیریست
رابرت در دههٔ 1980، رفتهرفته از حرارت و بیپردگی عکسهای خود کاست. میتوان گفت آثار او در مواجهه با هنر «منیریست» یا هنر رفتارگرایانه، عمق بیشتری پیدا کرد. برخلاف کارهای صریح قبلیاش، از سوژههایی مثل مجسمههای برهنهٔ مردوزن، تصاویر ظریف گلها و پرترههای رسمی هنرمندان و افراد مشهورعکاسی کرد.
سال 1989- مرگ نابِهنگام بر اثر ابتلا به ایدز
رابرت مپلتورپ زندگی غمانگیز و کوتاهی داشت. این هنرمند قربانی اپیدمیای که عمیقاً جامعهی همجنسگرایان را تحت تأثیر قرار داد شد. او در سال 1989 در سن 42 سالگی بر اثر ابتلا به ایدز درگذشت.
میراث هنری رابرت مپلتورپ
زندگی کوتاه و غمانگیز این هنرمند، تاثیر بسزایی در عکاسی هنری و بهشکل گستردهتر در جهان هنر گذاشت. تابو شکنیهای رابرت، باعث ایجاد تحولاتی عظیم در دنیای هنر عکاسی شد که نمیتوان بهسادگی آنها را فراموش کرد. به لطف هنرمندانی مانند اوست که هنوز هم هنرمندان امروزی، به نوآوری، جسور بودن و ریسککردن در خلق آثار هنری خود ادامه میدهند.
- «آلفرد اشتیگلیتس» عکاس ابرها و دستها
- «رابرت مپلتورپ» عکاس تابو شکن
- «آنی لیبویتز» عکاس مشاهیر
- «رابرت فرانک» عکاس مستند
- « چارلز کلاید ابتس» عکاس آسمانخراشها
- «پیتر هنری امرسون» عکاس طبیعتگرا
- «ریموند دپاردون» عکاس تیمارستانها
- «انسل آدامز» عکاس منظرهها
- «هنری پیچ رابینسون» عکاس فتومنتاژ
- «لوئیس هاین» عکاس کودکان کار
- «کلارنس جان لافلین» عکاس معماری ساختمانها
- «رابرت کاپا» عکاس جنگ
- «گری وینوگرند» عکاس خیابانی
- «دوروتا لنگ» عکاس توقیف شده
- «مارگارت بورک وایت» عکاس اولینها
- «هانری کارتیه برسون» عکاس لحظهی قطعی
- «آگوست ساندر» عکاس پرترهی انسان قرن بیستم
- «ادوارد استایکن» عکاس مُد
نظرات کاربران