«سنگ خارا» نام تصنیفی است ساختهٔ «علی تجویدی» با ترانه‌ای از «رحیم معینی کرمانشاهی» که اولین بار با صدای «مرضیه» ضبط و در قالب آلبوم «گل‌های رنگارنگ شمارهٔ ۲۶۱» منتشر شد. این ترانه از همان ابتدا با استقبال خوبی مواجه شد و پس از آن، بارها توسط خوانندگان سرشناسی همچون «معین»، «جهان»، «علیرضا قربانی» و … بازخوانی شد. در ادامه بازخوانی‌های مختلف این ترانه را دانلود کرده و با هم می‌شنویم.
معرفی «علی تجویدی» خالق سنگ خارا
«علی تجویدی» آهنگساز برجستهٔ ایرانی که اصالت خانوادگی‌اش به شهر اصفهان برمی‌گردد، در ۱۵ آبان ۱۲۹۸ در کوچهٔ «ظهیرالاسلام» تهران زاده شد. آموختن موسیقی را از کودکی نزد پدرش «هادی‌خان تجویدی» آغاز کرد. پدر او در نقاشی از شاگردان طراز اول «کمال‌الملک» و در موسیقی از شاگردان مستعد «درویش‌خان» بود. همچنین علی تجویدی از کودکی نزد «ظهیرالدینی» به فراگیری ساز فلوت پرداخت. او از دوازده سالگی، دستگاه‌های موسیقی ایرانی را می‌شناخت و از شانزده‌سالگی، نزد «حسین یاحقی» نواختن ویولن را آموخت. پس از دو سال، به محضر درس «ابوالحسن صبا» که دوست و همکار پدرش بود، راه یافت و به مدت هشت سال، در مکتب او به فراگیری ویولن و سه‌تار پرداخت.
علی تجویدی مدتی را در کلاس درس چند نوازندهٔ ویولن کلاسیک گذراند و با شیوهٔ نوازندگی غربی آشنا شد. پس از آن، با راهنمایی صبا به محفل هنری «محمد ایرانی مجرد» راه یافت و با بسیاری از هنرمندان بزرگ آشنا شد. او از محضر استادان گرانقدری همچون «محمد ایرانی مجرد»، «اسماعیل قهرمانی»، «سید حسین طاهرزاده» و «رکن‌الدین مختاری» بهره برد. تجویدی یکی از برجسته‌ترین شاگردان صبا بود و در غیبت او، کلاس‌هایش را اداره می‌کرد. او نوازندهٔ چیره‌دست ویولن بود و سال‌ها در هنرستان موسیقی و در رشتهٔ ویولن تدریس می‌کرد.
تجویدی علاوه بر نبوغش در نوازندگی، با قریحه و ذوقش در خلق آهنگ‌های اصیل ایرانی، توانسته است صدها ترانهٔ زیبا را با صدای هنرمندان نام‌دار به اجرا درآورد. تجویدی با برجسته‌ترین خوانندگان زمان خود همکاری داشته و آثار بسیاری برای هر یک از آن‌ها نوشته است. پس از انقلاب ۱۳۵۷، تجویدی فعالیت قابل‌توجهی نداشته‌است. بنا به گفتهٔ خودش، او از جمله هنرمندانی بود که در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب، تمام سازهای خود را شکست. او در سال‌های پایانی عمرش، بسیار کم کارشده بود. تنها اثری که از روزهای پایانی عمر تجویدی به جا مانده است، همکاری مشترکش با «علی‌اصغر شاه‌زیدی» برای خلق تصنیفی با صدای «محمدرضا شجریان» به مناسبت آغاز به کار «ارکستر ملی ایران» است. تجویدی منتخب چهارمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۳ است. او در ۲۴ اسفند ۱۳۸۴ (۱۵ مارس ۲۰۰۶) در سن ۸۶ سالگی و به علت سرطان پروستات، درگذشت.
دانلود سنگ خارا با صدای معین
دانلود سنگ خارا با صدای جهان
دانلود سنگ خارا با صدای علیرضا قربانی
دانلود سنگ خارا با صدای شاهین نجفی
دانلود سنگ خارا با صدای مهدی بوشهری
دانلود سنگ خارا با صدای علی احسان صالح
دانلود سنگ خارا با صدای عارف قاضی
دانلود سنگِ خارا با صدای هادی حسن بیگی
دانلود سنگِ خارا با صدای حسین طریحی
دانلود سنگِ خارا با صدای امین اصفهانی
دانلود سنگ خارا با صدای علیرضا افتخاری
دانلود سنگ خارا با صدای رامین جامی
دانلود سنگ خارا با صدای توحید شمس
معرفی رحیم معینی کاشانی سراینده‌ی ترانهٔ «سنگِ خارا»
«رحیم معینی کرمانشاهی» ترانه سرا، نقاش، روزنامه‌نگار و نویسندهٔ سرشناس ایرانی، در ۱۵ بهمن ۱۳۰۱ در شهر کرمانشاه متولد شد. او از سال ۱۳۲۰ خورشیدی، به کار نقاشی پرداخت و در این راه پیشرفت فراوانی کرد. تابلوی «مسیح» با کار سیاه قلم، از جمله نقاشی‌های ماندگار معینی کرمانشاهی است. قسمتی از آثار ادبی و اجتماعی او در روزنامهٔ «سلحشوران غرب» به چاپ رسیده است و داستان «اختر و منوچهر» را در چهار تابلو، به رشتهٔ نظم کشیده است. او شاعری توانا و خوش‌ذوق است و ضمن سرودن شعر، گاهی به ترانه‌سُرایی می‌پرداخت. ترانه‌هایی او که توسط خوانندگان رادیو خوانده شده، از شهرت فراوانی برخوردار است.
آشنایی با نقاشی و فنون آن، سبب شد که معینی کرمانشاهی در خلق اشعار و ترانه‌هایش به صنعت ادبی تصویرسازی گرایش داشته باشد. معینی از 21 مردادماه 1330 خورشیدی، به دستور دکتر «محمّد مصدّق» نخست وزیر وقت، به استخدام ادارهٔ کل انتشارات و تبلیغات درآمد و چهار سال بعد، به معاونت ادارهٔ رادیو منصوب گردید. استاد معینی کرمانشاهی در ابتدای دههٔ سی خورشیدی و به پیشنهاد «علی دشتی»، تخلّص «امید» را برای خود برگزید؛ اما پس از اعتراض «اخوان ثالث» از داشتن تخلّص منصرف شد و پسوند «کرمانشاهی» را به دنبال نام خانوادگی معینی اضافه نمود و با این نام به کار هنری پرداخت.
از آثار شاخص او می‌توان به دیوان «ای شمع‌ها بسوزید» شامل غزلیّات او تا سال 1344 خورشیدی نام برد. کتابی به نام «فطرت» که اندیشه‌ای در باب مثنوی است، از دیگر آثار چاپ شدهٔ توسط معینی کرمانشاهی است. دیوان «خورشید شب» شامل غزلیّات سروده شدهٔ او تا سال 1365 خورشیدی است. بررسی آثار و احوال لسان‌الغیب را در کتابی با نام «حافظ برخیز» به چاپ رسانده است و در «خرابات مغان» تضمین حافظ را به قلم درآورده است. «خواب نوشین»، «حکایت ناگفته» و ده جلد تاریخ منظوم ایران، پس از حملهٔ اعراب تا عصر حاضر، از جمله دیگر آثاری است که از او منتشر شده است.
استاد معینی کرمانشاهی تا روز یک شنبه 24 آبان ماه ۱۳۹۴ قلم به دست، مشغول ادامه دادن به خلق شاهکارهای ادبی بود. تنها کهولت سن و سنگینی گوش‌هایش او را رنج می‌داد.رحیم معینی کرمانشاهی پس از چهل‌وهشت ساعت تب خفیف، روز 26 آبان ماه 1394، به منظور درمان تب و دیدار فرزندش حسین معینی کرمانشاهی که بستری بود، عازم بیمارستان جم شد؛ اما قبل از رسیدن به بیمارستان در اتومبیل با سکتهٔ قلبی از رنج زیستن رهایی یافت.
متن ترانهٔ «سنگ خارا»
جای آن دارد که چندی هم ره صحرا بگیرم
سنگ خارا را گواه این دل شیدا بگیرم
مو به مو دارم سخن ها
نکته ها از انجمن ها
بشنو ای سنگ بیابان
بشنوید ای باد و باران
با شما همرازم اکنون
با شما دمسازم اکنون
جای آن دارد که چندی هم ره صحرا بگیرم
سنگ خارا را گواه این دل شیدا بگیرم
مو به مو دارم سخن ها
نکته ها از انجمن ها
بشنو ای سنگ بیابان
بشنوید ای باد و باران
با شما همرازم اکنون
با شما دمسازم اکنون
شمع خود سوزی چو من در میان انجمن
گاهی اگر آهی کشد دل ها بسوزد
گاهی اگر آهی کشد دل ها بسوزد
یک چنین آتش به جان مصلحت باشد همان
با عشق خود تنها شود تنها بسوزد
با عشق خود تنها شود تنها بسوزد
من یکی مجنون دیگر در پی لیلای خویشم
عاشق این شور و حال عشق بی پروای…
- ” شد خزان ” ترانه‌ی جاودانه
- “ساری گلین” (دامن کشان) ترانه‌ی جاودانه
- ” راز دل ” ترانه‌ی جاودانه
- “جان مریم” ترانه‌ی جاودانه
- ” موی سپید ” ترانه جاودانه
- “مرغ شب” ترانه جاودانه
- “بهار دلکش” ترانه جاودانه
- “گل سنگ” ترانه‌ی جاودانه
- “مرا ببوس” ترانه‌ی جاودانه
- “الله مزار” ترانه‌ی جاودانه
- “نوایی” ترانه‌ی جاودانه
- “به سوی تو” ترانه‌ی جاودانه
- “الهه ناز” ترانه‌ی جاودانه
- سلطان قلب‌ها” ترانه جاودانه
- “مرغ سحر” ترانه‌ی جاودانه
- ” امشب شب مهتابه” ترانه‌ی جاودانه
- ” غوغای ستارگان” ترانه‌ی جاودانه
- “الهه ناز” ترانه‌ی جاودانه
- “رسوای زمانه” ترانه‌ی جاودانه
- “بهار دلنشین” ترانه‌ی جاودانه
- ” گنجشکک اشی مشی” ترانه‌ی جاودانه
- ” گلنار” ترانه جاودانه
- ” تو ای پری کجایی؟ ” ترانه‌ی جاودانه
- ” گل پامچال ” ترانه جاودانه
- ” بیداد زمان ” ترانه‌ی جاودانه
سنگ خارا تصنیفی است که اولین بار با صدای مرضیه ضبط و در قالب آلبوم گل‌های رنگارنگ شمارهٔ ۲۶۱ منتشر شد. علیرضا قربانی، علیرضا افتخاری، معین، جهان و خواننداگان دیگری این ترانه را بازخوانی کرده‌اند.
تصنیف ماندگار سنگ خارا، ساختهٔ علی تجویدی است.
ترانهٔ سنگ خارا از سروده‌های استاد «رحیم معینی کرمانشاهی» است.
بسیارعالی
ممنون ار لطف شما
این ترانه زیبا را فرزین هم خیلی عالی اجرا کرده
پس با صدای مرضیه
سنگ خارا با صدای شاهین نجفی از همه اشون بهتره
با سپاس از زحمات شما فقط یک نکته عرض کنم تصنیف امشب شب مهتابه را اولین بار یک بانو به نام نوا اجرا کردن با اهنگ سازی ابراهیم منصوری و شعر علی اکبر شیدا که در گزارشتان ذکر شده