"هانری کارتیه برسون" و مفهوم "لحظه‌ی قطعی" در عکاسی...

هانری کارتیه برسون یکی از بزرگترین چهره‌های عکاسی در قرن بیستم است. از او به عنوان غول عکاسی یاد می‌شود. برسون دارای استعداد خدادای عکاسی بود. ترکیب بندی‌های منحصر به فرد او و نحوه‌ی انتخاب سوژه‌هایش که همیشه قصه‌ای برای روایت شدن دارند او را به یکی از عکاسان فراموش نشدنی در تاریخ تبدیل کرده است. او یکی از بزرگترین نظریه پردازان عکاسی است. کتاب لحظه‌ی قطعی به قلم برسون یکی از مهم‌ترین تالیفات در زمینه‌ی عکاسی است که هر عکاسی باید آن را بخواند.

بیوگرافی هانری کارتیه برسون

هانری کارتیه برسون (Henri Cartier-Bresson) در شانتلو فرانسه متولد شد. هانری در ابتدا به هنر نقاشی مشغول بود. او در نوجوانی با دوربین کوچک خود عکاسی می‌کرد اما زمانی عکاسی حرفه‌ای را آغاز کرد که بعد از یک سفر یک ساله به آفریقا و شکار در آن مناطق دچار بیماری شد و به پاریس برگشت.

در زمان جنگ جهانی هانری کارتیه برسون به ارتش فرانسه پیوست ولی خیلی زود گرفتار نیروهای آلمانی شد. او نزدیک سه سال در بازداشتگاه‌های جنگی اسیر بود. او سه بار اقدام به فرار کرد که بار آخر توانست از زندان آلمان‌ها فرار و خود را به پاریس برساند. بعد از جنگ برسون فعالیت‌های عکاسی خود را ادامه داد. او یکی از موسسین آژانس عکاسی مگنوم است که در آمریکا و فرانسه فعالیت می‌کند. کار با مجله‌های مطرح آن زمان او را به سفرهای گوناگون در اروپا، آمریکا، چین، روسیه و هند کشاند. او درتمام این سفرها دوست همیشگی‌اش یعنی دوربین لایکای 35 میلی متری و لنز 50 برا به همراه داشت.

کتاب‌های فراوانی از کارتبه برسون در دهه‌های ۶۰ و ۵۰ چاپ شد که معروف‌ترین آن‌ها “لحظه قطعی” در سال ۱۹۵۲ بوده‌ است. یک رویداد مهم در کار برسون نمایشگاه بزرگی از ۴۰۰ عکس او بود که در سرتاسر آمریکا به نمایش درآمد. از دیگر کتاب‌هایی که تالیف کرده می‌توان کتاب اروپاییان، کتاب مسکو و کتاب از چینی به چین دیگر را نام برد. همچینن در زمینه فیلم سازی نیزفعالیت داشته است. او مستند درباره اسپانیا را ساخته و دستیاری کارگردان ژان رنوار در فیلم‌های گردش در صحرا و قائده بازی بوده است.

کارتبه برسون در ۳ اوت ۲۰۰۴ در سن ۹۵ سالگی در خانه‌اش در استان پرووانس درگذشت و در مراسمی خصوصی با حضور بسیاری از دوستان عکاسش (که هیچ‌یک در آن روز عکسی نگرفتند) به خاک سپرده شد. در هفته‌های بعد عمدهٔ مطبوعات بین‌المللی به وی ادای احترام کردند. تیتر پاریزین “مرگ غول عکاسی ” بود و فرانکفورتر نوشت: “چشم قرن بسته شد”. بزرگی تیتر خبر درگذشت برسون، نشان دهندهٔ اهمیت جایگاه او در رسانه‌هاًست. او به یکی از چهره‌های ماندگار هنری قرن بیستم تبدیل شد.

نظریه‌های هانری کارتیه برسون

به عنوان یک ژورنالیست، کارتبه برسون لزوم منتقل کردن افکار و احساساتی را که از دیده‌هایش برمی‌خواست، احساس می‌کرد. از همین رو عکسهای او بیشتر واقع گرایانه بود تا انتزاعی. وی احترام زیادی برای نظم در عکاسی خبری قائل بود، به این عنوان که هر عکس به تنهایی توانایی بازگو کردن یک داستان را داشته باشد.

بینش ژورنالیستی در واقعیتهای نهفته در انسان و رویدادهای پیرامون او، احاطه به اخبار و تاریخ و باور در نقش اجتماعی عکس همه به ماندگاری آثار او کمک می‌کند. وی می‌گوید: شان و مقام انسان یک سوژه لازم برای هر عکاس خبری است و هر عکسی جدا از اینکه چه اندازه از نظر بصری و تکنیکی درخشان باشد، نمی‌تواند موفق باشد مگر اینکه از عشق و روابط انسانی نشات گرفته باشد و بیانگر انسان در روبرو شدن با سرنوشتش باشد.

هوش او در عکاسی خیابانی و ثبت لحظه ای آن که خود به تنهایی روایت گر داستان خود اوست تا به امروز مختص به خود برسون است. ترکیب بندی‌های او در عکاسی بی نظیر است. انگار برسون به شکل غریضی بهترین لحظه با بهترین موقعیت را برای ثبت عکس خود انتخاب می‌کند. تمامی عکس های او با نور طبیعی و فاقد هر گونه اصلاحات تصویری حتی کراپ بوده است.

او جزئیات روزمره زندگی را به گونه ای به تصویر می‌کشید که حقایقی بزرگ را نمایان می‌کرد. برسون در کتاب لحظه قطعی که یکی از معروف ترین کتاب‌های اوست گفته در عکاسی کوچکترین چیزها می‌تواند بزرگترین سوژه‌ها باشند. ویژگی‌های کوچک انسان می‌توانند به موضوعی مهم بدل شوند. توجه خاص او به سوژه و درک حاصل از آن برسون رابه عکاسی منحصر به فرد تبدیل کرده است.